Hội thảo có sự tham dự của đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, các Đại học Quốc gia, Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ quốc gia (NAFOSTED), cùng đông đảo nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành và đại diện các cơ quan chủ trì, chủ nhiệm nhiệm vụ khoa học và công nghệ thuộc Chương trình 1187.

PGS.TS. Võ Thanh Tùng – Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế, đồng thời là chủ nhiệm nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp Quốc gia thuộc Chương trình 1187, đã tham dự Hội thảo và đóng góp nhiều ý kiến chuyên môn.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, bà Lê Yên Dung – Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học Xã hội, Nhân văn và Tự nhiên – nhấn mạnh vật lý là nền tảng của nhiều lĩnh vực khoa học và công nghệ hiện đại như công nghệ lượng tử, vật liệu mới, năng lượng cao, công nghệ bán dẫn, siêu máy tính và trí tuệ nhân tạo. Việc triển khai Chương trình 1187 thể hiện quyết tâm chiến lược của Chính phủ trong việc nâng cao tiềm lực khoa học và công nghệ quốc gia, đồng thời thúc đẩy gắn kết giữa nghiên cứu lý thuyết, nghiên cứu thực nghiệm và nghiên cứu ứng dụng.

Sau 5 năm triển khai, Chương trình 1187 đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Năng lực nghiên cứu vật lý của Việt Nam được tăng cường rõ rệt; tỷ lệ giảng viên có trình độ tiến sĩ tại các cơ sở đào tạo, nghiên cứu trọng điểm đạt từ 80–90%, vượt mục tiêu đề ra. Nhiều phòng thí nghiệm trọng điểm và cơ sở nghiên cứu hiện đại được đầu tư, tập trung tại Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh.

Một điểm sáng được ghi nhận là năng lực công bố quốc tế của cộng đồng vật lý Việt Nam có bước tiến rõ rệt. Tạp chí Journal of Science: Advanced Materials and Devices (JSAMD) đạt hệ số ảnh hưởng IF 8.0, xếp hạng Q1 ở bốn lĩnh vực. Nhiều nhóm nghiên cứu mạnh được hình thành, thu hút sự tham gia tích cực của đội ngũ nhà khoa học và nghiên cứu sinh trong và ngoài nước.

Trong khuôn khổ Chương trình 1187, nhiều nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp Quốc gia đã được triển khai hiệu quả, trong đó có đề tài “Nghiên cứu, chế tạo biến tử áp điện ứng dụng trong các thiết bị thủy âm – siêu âm” (mã số ĐTĐL.CN 34/24) do PGS.TS. Võ Thanh Tùng làm chủ nhiệm. Đề tài được đánh giá cao về giá trị khoa học, khả năng làm chủ công nghệ và tiềm năng ứng dụng trong lĩnh vực siêu âm – thủy âm phục vụ phát triển kinh tế – xã hội và nhiệm vụ quốc phòng, an ninh.

Hội thảo cũng ghi nhận những kết quả tích cực trong hợp tác quốc tế, với việc Việt Nam duy trì vai trò thành viên tích cực của Viện Nghiên cứu Hạt nhân Liên hợp (JINR – Dubna), đồng thời tăng cường hợp tác với các trung tâm nghiên cứu lớn như KEK, CERN, RIKEN theo mô hình đồng tài trợ, đồng nghiên cứu.

Bên cạnh những kết quả đạt được, các đại biểu thẳng thắn chỉ ra một số khó khăn, thách thức như kinh phí nghiên cứu còn hạn chế, khả năng tiếp cận thiết bị nghiên cứu lớn còn khó khăn, năng lực giữa các nhóm nghiên cứu chưa đồng đều; thứ hạng công bố SCOPUS của lĩnh vực vật lý có xu hướng giảm, đặt ra yêu cầu cần có các giải pháp mạnh mẽ hơn trong thời gian tới.

Tham gia thảo luận tại Hội thảo, PGS.TS. Võ Thanh Tùng nhấn mạnh vai trò của các trường đại học trong việc phát triển vật lý gắn với đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, hình thành các nhóm nghiên cứu mạnh và tăng cường gắn kết giữa nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu ứng dụng và đổi mới sáng tạo.

Trên cơ sở tổng kết 5 năm thực hiện Chương trình 1187, Bộ Khoa học và Công nghệ xác định tiếp tục đầu tư có trọng điểm vào các hướng vật lý mũi nhọn như vật lý lượng tử, vật liệu mới, vật lý hạt, năng lượng cao, mô phỏng vật lý trên siêu máy tính; đồng thời hoàn thiện cơ chế hỗ trợ nhóm nghiên cứu mạnh, đẩy mạnh hợp tác quốc tế và chuyển đổi số trong quản lý nhiệm vụ khoa học và công nghệ.